Antiga, 10ª sessão, Apêndice. Passos para "causa"

inde consilium mihi pauca de Augusto et extrema tradere, mox Tiberii principatum et cetera, sine ira et studio, quorum causas procul habeo.

neque multo post extincto Maximo, dubium an quaesita morte, auditos in funere eius Marciae gemitus semet incusantis quod causa exitii marito fuisset.

fessusque clamore omnium, expostulatione singulorum flexit 

paulatim, non ut fateretur suscipi a se imperium, sed ut ne-     20

gare et rogari desineret. constat Haterium, cum deprecandi    

causa Palatium introisset ambulantisque Tiberii genua advol- 

veretur, prope a militibus interfectum quia Tiberius casu an    

manibus eius inpeditus prociderat.

Postremo deserunt tribunal, ut quis praetorianorum        1.27.1

militum amicorumve Caesaris occurreret, manus intentantes, 

causam discordiae et initium armorum, maxime infensi Cn.    

Lentulo, quod is ante alios aetate et gloria belli firmare  

Drusum credebatur et illa militiae flagitia primus aspernari.

set    

anxius occultis in se patrui aviaeque odiis quorum causae      5

acriores quia iniquae.

Consultatum ibi de remedio; etenim nuntiabatur    1.36.1

parari legatos qui superiorem exercitum ad causam eandem   

traherent;

clamor       

vulnera sanguis palam, causa in occulto; cetera fors regit.

nec alia tam intima Tiberio causa      5

cur Rhodum abscederet.

par causa saevitiae in Sempronium  

Gracchum, qui familia nobili

ad quod exarsit adeo, ut rupta 

taciturnitate proclamaret se quoque in ea causa laturum

sententiam palam et iuratum, quo ceteris eadem necessitas  

fieret.

set    

anxius occultis in se patrui aviaeque odiis quorum causae      5

acriores quia iniquae.

etenim nuntiabatur         1.36.1

parari legatos qui superiorem exercitum ad causam eandem   

traherent

se ipsos morti exi-        

mant hortatur: nam in pace causas et merita spectari, ubi      

bellum ingruat innocentis ac noxios iuxta cadere.

clamor       

vulnera sanguis palam, causa in occulto; cetera fors regit.      5

nec alia tam intima Tiberio causa      5

cur Rhodum abscederet.

temptantis eadem alios

probare causam senatui iussit, cupidine severitatis in iis

etiam quae rite faceret acerbus.

causae variae tra-

duntur: alii taedio novae curae semel placita pro aeternis        5

servavisse, quidam invidia, ne plures fruerentur; sunt qui       

existiment, ut callidum eius ingenium, ita anxium iudicium;    

neque enim eminentis virtutes sectabatur, et rursum vitia       

oderat: ex optimis periculum sibi, a pessimis dedecus pu-      

blicum metuebat.

ceterum Vrgu-

laniae potentia adeo nimia civitati erat ut testis in causa

quadam, quae apud senatum tractabatur, venire dedignare-    

tur: missus est praetor qui domi interrogaret

nec ideo sincerae caritatis fidem adsecutus amoliri

iuvenem specie honoris statuit struxitque causas aut forte

oblatas arripuit.

ad Maroboduum perfugisset, non aliam ob  5

causam quam quia fratris filio iuveni patruus senex parere     

dedignabatur.

Neque Maroboduus iactantia sui aut probris in      2.46.1

his vocibus instinctos exercitus propriae quoque causae        

stimulabant, cum

enimvero audita mutatione principis immittere latronum

globos, excindere castella, causas bello.

ceterum neque se neque

senatum nisi cognita causa ius et iniuriam discreturos:

Romam ad dicendam causam veniret.

ille dimissa eius causae delatione, ut

priorem vitam accusaret obtinuit

igitur paucis familiarium adhibitis minas accu-

santium et hinc preces audit integramque causam ad

senatum remittit.

quia dolori meo causa conexa est, obiecta 

crimina pro adprobatis accipiatis.

absolutum adul-

terii, increpitis iudicibus ad dicendam maiestatis causam re-

traxit, ut

quae causa fuit ne in bellum atrox coalescerent.

pars turbant praesentia,

praesumpta spes hortandi causas exemerat, clamitabat

simul causas cur 

non ipse, non Drusus profecti ad id bellum forent, adiunxit,

quis lapidum causa pecuniae nostrae

ad externas aut hostilis gentis transferuntur?

causas eius

mutationis quaerere libet.

initium et causa penes Aelium Seianum cohortibus praeto-

riis praefectum cuius de potentia supra memoravi: nunc

eiusque causa modo largitio et luxus, saepius in-

dustria ac vigilantia

mihi tradendi arguendique

rumoris causa fuit ut claro sub exemplo falsas auditiones

depellerem peteremque ab iis quorum in manus cura nostra

adsuetudine aut inter paucos retenta pluresque eius

rei causas adferebat, potissimam penes incuriam virorum

feminarumque;

sed lata lex qua flaminica

Dialis sacrorum causa in potestate viri, cetera promisco

feminarum iure ageret

Qua causa C. Silium et Titium Sabinum adgreditur.

Per idem tempus Plautius Silvanus praetor incertis

causis Aproniam coniugem in praeceps iecit,

easdem exitii causas coniungimus

belli civilis causa populum per contiones incendo

quod a Caesare palam in-

crepitum causa exilii Salviano fuit.

causa motus super hominum ingenium, quod pati

frustra Pulchram

praescribi cui sola exitii causa sit quod

causam abscessus quamquam secutus pluri-

mos auctorum ad Seiani artes rettuli

unde

exitii causa multis fuit properum finem vitae coniectantibus

vulgantibusque;

diversa de causa

quibus de causis

causa offensionis Vistilio fuit

Caesar

Pollionis ac Viniciani Scaurique causam ut ipse cum senatu

nosceret distulit,

nullas probabilis causas longinquae peregrinatio-

nis adferebat

dein redditis absentiae

causis admodum vagis flexit ad graviora et offensiones ob

rem publicam coeptas

sane vetus urbi faenebre malum et seditionum dis-

cordiarumque creberrima causa eoque cohibebatur

sed non e vagis stellis, verum apud principia et nexus

naturalium causarum

quod ut Tiberio cogni-

tum, adsidere, causas requirere,

insignis nobilitate et orandis

causis, vita probrosus

eaque apud

avum odii causa

causa ad matrem referebatur

ne quis ob causam

orandam pecuniam donumve accipiat

nullis palam neque cognitis mox

causis,

odii causa

Cornelius Tacitus, Annales 6.49.3

tinum et informem exitum delegit, iacto in praeceps corpore.

causa ad matrem referebatur, quae pridem repudiata adsen-

tationibus atque luxu perpulisset iuvenem ad ea quorum

Cornelius Tacitus, Annales 11.4.3

reos equites Romanos inlustris, quibus Petra cognomentum.

at causa necis ex eo quod domum suam Mnesteris et

Poppaeae congressibus praebuissent. verum nocturnae

Cornelius Tacitus, Annales 11.5.10

exitio in tempore memorabo, consurgunt patres legemque

Cinciam flagitant, qua cavetur antiquitus ne quis ob causam

orandam pecuniam donumve accipiat.

Cornelius Tacitus, Annales 11.22.2

Interea Romae, nullis palam neque cognitis mox

causis, Cn. Nonius eques Romanus ferro accinctus reperitur

in coetu salutantum principem. nam postquam tormentis

podem ser conhecidas.

•       Cornelius Tacitus, Annales 11.37.7 nitus, ubi vino incaluit, iri iubet nuntiarique miserae hoc
enim verbo usum ferunt dicendam ad causam postera die
adesset. quod ubi auditum et languescere ira, redire amor




•       Cornelius Tacitus, Annales 12.41.13 sumeret. simul qui centurionum tribunorumque sortem
Britannici miserabantur, remoti fictis causis et alii per
speciem honoris; etiam libertorum si quis incorrupta fide, 




•       Cornelius Tacitus, Annales 12.44.3 exortum Parthis quoque ac Romanis gravissimorum inter se
motuum causa fuit. genti Parthorum Vologeses imperi-
tabat, materna origine ex paelice Graeca, concessu fratrum




•       Cornelius Tacitus, Annales 12.45.3 patrem, quae fraude confici potuerint, prompta nuntiat,
cetera armis exequenda. interim Pharasmanes belli causas
confingit: proelianti sibi adversus regem Albanorum et




•       Cornelius Tacitus, Annales 12.54.19 dubitatum quin capite poenas luerent: Cumanus et Felix
cunctationem adferebant, quia Claudius causis rebellionis
auditis ius statuendi etiam de procuratoribus dederat. sed




•       Cornelius Tacitus, Annales 12.64.12 celerare statuit, perdita prius Domitia Lepida muliebribus
causis, quia Lepida minore Antonia genita, avunculo
Augusto, Agrippinae sobrina prior ac Gnaei mariti eius




•       Cornelius Tacitus, Annales 12.65.9 usui eius impenderet. convictam Messalinam et Silium;
pares iterum accusandi causas esse, si Nero imperitaret; 
Britannico successore nullum principi metum: at novercae




Cornelius Tacitus, Annales 13.1.11 posteris: quippe et Silanus divi Augusti abnepos erat.
haec causa necis. ministri fuere P. Celer eques Romanus
et Helius libertus, rei familiari principis in Asia impositi.


•    Cornelius Tacitus, Annales 13.5.2, 13.5.8 Nec defuit fides, multaque arbitrio senatus constituta
sunt: ne quis ad causam orandam mercede aut donis
emeretur, ne designatis quaestoribus edendi gladiatores


foribus velo discreta, quod visum arceret, auditus non
adimeret. quin et legatis Armeniorum causam gentis apud
Neronem orantibus escendere suggestum imperatoris et




•    Cornelius Tacitus, Annales 13.9.7 nobilissimos ex familia Arsacidarum. accepitque eos cen-
turio Insteius ab Vmmidio missus, forte prior ea de causa
adito rege. quod postquam Corbuloni cognitum est, ire




•    Cornelius Tacitus, Annales 13.27.15 sententia valuit, scripsitque Caesar senatui, privatim expen-
derent causam libertorum, quoties a patronis arguerentur:
in commune nihil derogarent. nec multo post ereptus




•    Cornelius Tacitus, Annales 13.37.18 locum aperiret, vetere Armeniae possessione depelleretur.
ideo nondum ipsum Vologesen commotum, quia causa
quam vi agere mallent: sin perstaretur in bello, non defore




•    Cornelius Tacitus, Annales 13.42.7 eius opprimendi gratia repetitum credebatur senatus consul-
tum poenaque Cinciae legis adversum eos qui pretio causas
oravissent. nec Suillius questu aut exprobratione abstinebat,




•    Cornelius Tacitus, Annales 13.44.6 mulier vacua fuit, nectere moras, adversam patris volun-
tatem causari repertaque spe ditioris coniugis promissa
exuere. Octavius contra modo conqueri, modo minitari,




•    Cornelius Tacitus, Annales 13.56.13 ostenderet, ipse legiones in agrum Tencterum induxit,
excidium minitans ni causam suam dissociarent. igitur
absistentibus his pari metu exterriti Bructeri; et ceteris




•    Cornelius Tacitus, Annales 14.12.7 Thrasea Paetus silentio vel brevi adsensu priores adulationes
transmittere solitus exiit tum senatu ac sibi causam periculi
fecit, ceteris libertatis initium non praebuit. prodigia quoque




•    Cornelius Tacitus, Annales 14.19.3 et M. Servilii, qui summis honoribus et multa eloquentia
viguerant, ille orando causas, Servilius diu foro, mox tradendis
rebus Romanis celebris et elegantia vitae quam clariorem




Cornelius Tacitus, Annales 14.21.13 familiarem exhausturos aut populo efflagitandi Graeca cer-
tamina a magistratibus causam fore, cum eo sumptu res pu-
blica fungatur. oratorum ac vatum victorias incitamentum


•    Cornelius Tacitus, Annales 14.32.1 Inter quae nulla palam causa delapsum Camuloduni
simulacrum Victoriae ac retro conversum quasi cederet




•    Cornelius Tacitus, Annales 14.35.12 clamorem tot milium, nedum impetus et manus perlaturos:
si copias armatorum, si causas belli secum expenderent, vin-
cendum illa acie vel cadendum esse. id mulieri destinatum:




•    Cornelius Tacitus, Annales 14.50.5 bat Tullius Geminus accusator venditata ab eo munera
principis et adipiscendorum honorum ius. quae causa Ne-
roni fuit suscipiendi iudicii, convictumque Veientonem Italia




•    Cornelius Tacitus, Annales 14.57.20 Sulla sexto die pervectis Massiliam percussoribus ante metum
et rumorem interficitur cum epulandi causa discumberet.
relatum caput eius inlusit Nero tamquam praematura canitie




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.2.10 lacessitam nunc quoque in exitium suum abrumpunt. non
ibo infitias: aequitate quam sanguine, causa quam armis
retinere parta maioribus malueram. si cunctatione deliqui,




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.7.7 intrat tristi omine. nam in transgressu Euphratis, quem
ponte tramittebant, nulla palam causa turbatus equus qui
consularia insignia gestabat retro evasit; hostiaque quae




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.12.8 primum e perculsis Paccium primi pili centurionem obvium
habuit, dein plerosque militum; quos diversas fugae causas
obtendentis redire ad signa et clementiam Paeti experiri




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.14.1 Ad ea Vologeses nihil pro causa sed opperiendos
sibi fratres Pacorum ac Tiridaten rescripsit; illum locum




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.15.10 abstrahentesque: raptae etiam vestes, retenta arma, pavido
milite et concedente ne qua proelii causa existeret. Volo-
geses armis et corporibus caesorum aggeratis quo cladem




Cornelius Tacitus, Annales 15.30.2 Addidit gloriae Corbulo comitatem epulasque; et
rogitante rege causas, quoties novum aliquid adverterat,
ut initia vigiliarum per centurionem nuntiari, convivium

•    Cornelius Tacitus, Annales 15.36.1 Nec multo post omissa in praesens Achaia causae
in incerto fuere urbem revisit, provincias Orientis, maxime




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.42.13 aut arentia ac, si perrumpi possent, intolerandus labor nec
satis causae. Nero tamen, ut erat incredibilium cupitor,
effodere proxima Averno iuga conisus est; manentque




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.49.7 docuit; et Lucanus Annaeus Plautiusque Lateranus vivida
odia intulere. Lucanum propriae causae accendebant,
quod famam carminum eius premebat Nero prohibuerat-




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.58.7 vincta agmina trahi ac foribus hortorum adiacere. atque
ubi dicendam ad causam introissent, laetatum erga con-
iuratos et fortuitus sermo et subiti occursus, si convivium,




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.61.5 cur salutem privati hominis incolumitati suae anteferret
causam non habuisse; nec sibi promptum in adulationes
ingenium. idque nulli magis gnarum quam Neroni, qui




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.67.6 confessionis gloriam amplexus. interrogatusque a Nerone
quibus causis ad oblivionem sacramenti processisset,
'oderam te' inquit, 'nec quisquam tibi fidelior militum




•    Cornelius Tacitus, Annales 15.68.17 vero traxere, acrem sui memoriam relinquunt. accesserat
repens causa quod Vestinus Statiliam Messalinam matri-
monio sibi iunxerat, haud nescius inter adulteros eius et




•    Cornelius Tacitus, Annales 16.3.4 quin et inde iam largiebatur; et divitiarum expectatio inter
causas paupertatis publicae erat. nam Bassus effosso agro
suo latisque circum arvis, dum hunc vel illum locum pro-




•    Cornelius Tacitus, Annales 16.14.12 Neroni opesque eius praecipuas ad eliciendam cupidinem
eamque causam multis exitio esse. igitur interceptis Antei
litteris, furatus etiam libellos, quibus dies genitalis eius et




Cornelius Tacitus, Annales 16.15.3 temporis erat: eo missus centurio qui caedem eius matu-
raret. causa festinandi ex eo oriebatur quod Ostorius
multa militari fama et civicam coronam apud Britanniam


•    Cornelius Tacitus, Annales 16.17.22 codicillis, tamquam de iniquitate exitii querens ita scri-
psisset, se quidem mori nullis supplicii causis, Rufrium
autem Crispinum et Anicium Cerialem vita frui infensos




Cornelius Tacitus, Annales 16.21.4 Paeto et Barea Sorano, olim utrisque infensus et acce-
dentibus causis in Thraseam, quod senatu egressus est
cum de Agrippina referretur, ut memoravi, quodque Iuve-

Sed mihi haec ac talia audienti in incerto iudicium         6.22.1

est fatone res mortalium et necessitate immutabili an forte     

volvantur. quippe sapientissimos veterum quique sectam       

eorum aemulantur diversos reperies, ac multis insitam opi-    

nionem non initia nostri, non finem, non denique homines        5

dis curae; ideo creberrime tristia in bonos, laeta apud dete-    

riores esse. contra alii fatum quidem congruere rebus pu-       

tant, sed non e vagis stellis, verum apud principia et nexus    

naturalium causarum; ac tamen electionem vitae nobis re-     

linquunt, quam ubi elegeris, certum imminentium ordinem.      10

neque mala vel bona quae vulgus putet: multos qui con-        

flictari adversis videantur beatos, at plerosque quamquam     

magnas per opes miserrimos, si illi gravem fortunam con-      

stanter tolerent, hi prospera inconsulte utantur. ceterum

plurimis mortalium non eximitur quin primo cuiusque ortu        15

ventura destinentur, sed quaedam secus quam dicta sint       

cadere fallaciis ignara dicentium: ita corrumpi fidem artis       

cuius clara documenta et antiqua aetas et nostra tulerit.        

quippe a filio eiusdem Thrasulli praedictum Neronis impe-      

rium in tempore memorabitur, ne nunc incepto longius   20

abierim.

Haud multo post Cocceius Nerva, continuus principi,     6.26.1

omnis divini humanique iuris sciens, integro statu, corpore     

inlaeso, moriendi consilium cepit. quod ut Tiberio cogni-

tum, adsidere, causas requirere, addere preces, fateri po-      

stremo grave conscientiae, grave famae suae, si proximus     5

amicorum nullis moriendi rationibus vitam fugeret. aver-

satus sermonem Nerva abstinentiam cibi coniunxit. fere-       

bant gnari cogitationum eius, quanto propius mala rei    

publicae viseret, ira et metu, dum integer, dum intemptatus,   

honestum finem voluisse.