TEMAS DE FILOSOFIA ANTIGA. 3ª SESSÃO. HANDOUT

3ª sessão. Handout.

19 de Feveiro, 2019

Sen. Ep. 58.

6. Quomododiceturοὐσίαresnecessaria,naturacontinensfundamentumomnium? 

[7] Quidproderitfacilitastua, cumecceidnullomodoLatineexprimerepossim,propterquodlinguaenostraeconviciumfeci ? MagisdamnabisangustiasRomanas,siscierisunamsyllabamesse, quammutarenonpossum.Quaesithaec, quaeris? τὸὄν. Duritibivideoringenii;inmediopositum,¹possesictransferri,utdicam" quodest."Sedmultuminteressevideo; cogorverbumprovocabuloponere.

[8] Sed siitanecesseest, ponam"quodest."Sexmodishoc aPlatonediciamicusnoster,homoeruditissimus,hodiernodiedicebat.Omnestibiexponam,sianteindicaveroessealiquidgenus, esseetspeciem. [p. 392] Nuncautemprimumilludgenusquaerimus,exquoceteraespeciessuspensaesunt, a quonascituromnisdivisio,quouniversaconprensasunt. Invenieturautem, sicoeperimussingularetrolegere;sicenimperducemuradprimum.

[9] Homospeciesest, utAristotelesait; equusspeciesest; canisspeciesest; ergocommunealiquodquaerendumesthisomnibusvinculum,quodillaconplectaturetsubsehabeat.Hocquidest ? Animal.Ergogenusessecoepithorumomnium,quaemodorettuli,hominis,equi, canis, animal.

[10] Sedquaedam¹animamhabentnecsuntanimalia.Placetenimsatisetarbustisanimaminesse.Itaqueetvivereilla etmoridicimus.Ergoanimantiasuperioremtenebuntlocum, quiaetanimaliainhacformasuntetsata. Sedquaedamanimacarent,utsaxa. Itaqueeritaliquidanimantibus²antiquius,corpusscilicet.Hocsicdividam,utdicamcorporaomniaautanimantiaesseautinanima.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=animantia&la=la&can=animantia0&prior=Ergo&d=Perseus:text:2007.01.0080:letter=58:section=10&i=1#lexicon

[11] Etiamnuncestaliquidsuperiusquamcorpus.Dicimusenimquaedamcorporaliaesse, quaedamincorporalia.Quidergoerit, exquohaecdeducantur? Illud, cuinomenmodoparumpropriuminposuimus,"quodest."Siceniminspeciessecabitur,utdicamus: " quodest"autcorporaleestautincorporale.

[12] Hocergoestgenusprimumetantiquissimumet, utitadicam, generale.Ceterageneraquidemsunt, [p. 394] sedspecialia.Tamquamhomogenusest. Habetenimin senationumspecies:Graecos,Romanos,Parthos.Colorum:albos, nigros,flavos.Habetsingulos:Catonem,Ciceronem,Lucretium.Itaquamultacontinet,ingenuscadit; quasubalioest, inspeciem.Illudgenus" quodest " generale,suprasenihilhabet; initiumrerumest; omniasubillosunt.

[13] Stoicivoluntsuperponerehuicetiamnuncaliudgenusmagisprincipale;dequostatimdicam, sipriusilludgenus, dequolocutussum, meritoprimumponidocuero,cumsitrerumomniumcapax. "

[14] Quodest"in hasspeciesdivido,utsintcorporaliaautincorporalia.Nihiltertiumest. Corpusquomododivido? Utdicam: autanimantiasuntautinanima.Rursusanimantiaquemadmodumdivido? Utdicam: quaedamanimumhabent,quaedamtantumanimam.Autsic: quaedaminpetumhabent,incedunt,transeunt,quaedamsoloadfixaradicibusaluntur,crescunt.¹Rursusanimaliainquasspeciesseco? Autmortaliasuntautinmortalia.

[15] PrimumgenusStoicisquibusdamvidetur" quid."Quarevideatur,subiciam: " Inrerum,"inquiunt, "naturaquaedamsunt, quaedamnonsunt. Ethaecautem, quaenonsunt, rerumnatura[p. 396] conplectitur,quaeanimosuccurrunt,tamquamCentauri,Gigantesetquicquidaliudfalsacogitationeformatumhaberealiquamimaginemcoepit,quamvisnonhabeatsubstantiam."

Modos de ser em Platão de acordo com Séneca

[16] Nuncad id, quodtibipromisi,revertor,quomodoquaecumquesunt, in sexmodosPlatopartiatur.Primumillud" quodest"necvisunectactunecullosensuconprenditur;cogitabileest. Quodgeneraliterest, tamquamhomogeneralis,suboculosnonvenit; sedspecialisvenit, utCiceroetCato. Animalnonvidetur;cogitatur.Videturautemspecieseius, equusetcanis.

[17] Secundumexhis, quaesunt, ponitPlatoquodeminetetexsuperatomnia. Hocaitperexcellentiamesse. Poetacommuniterdicitur,omnibusenimversusfacientibushocnomenest, sediamapudGraecosinuniusnotamcessit;Homerumintellegas,cumaudierispoetam.Quidergohocest ? Deusscilicet,maioracpotentiorcunctis.

[18] Tertiumgenusesteorum, quaepropriesunt; innumerabiliahaecsunt, sedextranostrumpositaconspectum.Quaesint, interrogas.PropriaPlatonissupellexest; ideasvocat, exquibusomnia, quaecumquevidemus,fiuntet adquascunctaformantur. [p. 398]

[19] Haeinmortales,inmutabiles,inviolabilessunt. Quidsitidea, id est, quidPlatoniessevideatur,audi: " Ideaesteorum, quaenaturafiunt, exemplaraeternum."Adiciamdefinitioniinterpretationem,quotibiresapertiorfiat: voloimaginemtuamfacere.Exemplarpicturaetehabeo, exquocapitaliquemhabitummensnostra,quemoperisuoinponat.Itailla, quaemedocetetinstruitfacies,a quapetiturimitatio,ideaest. Taliaergoexemplariainfinitahabetrerumnatura,hominum,piscium,arborum,adquaequodcumquefieriab illadebet, exprimitur.

exprimitur: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=exprimitur&la=la&can=exprimitur0&prior=debet&d=Perseus:text:2007.01.0080:letter=58:section=19&i=1#lexicon

[20] Quartumlocumhabebitidos. Quidsithocidos, attendasoportetetPlatoniinputes,nonmihi, hancrerumdifficultatem.Nullaestautemsinedifficultatesubtilitas.Pauloantepictorisimagineutebar.IllecumreddereVergiliumcoloribusvellet,ipsumintuebatur.IdeaeratVergiliifacies,futurioperisexemplar.Exhacquodartifextrahit¹ etoperisuoinposuit,idosest.

[21] Quidintersit,quaeris? Alterumexemplarest, alterumformaabexemplarisumptaetoperiinposita.Alteramartifeximitatur,alteramfacit. Habetaliquamfaciemstatua;haecestidos. Habetaliquamfaciemexemplaripsum, quodintuensopifexstatuam[p. 400] figuravit;haecideaest. Etiamnuncsialiamdesiderasdistinctionem,idosinopereest, ideaextraopusnectantumextraopusest, sedanteopus.

[22] Quintumgenusesteorum, quaecommunitersunt; haecincipiuntadnospertinere;hicsuntomnia, homines,pecora,res. Sextumgenuseorum, quaequasisunt: tamquaminane, tamquamtempus.

Quaecumquevidemusauttangimus,Platoin illisnonnumerat,quaeesseproprieputat. Fluuntenimet inassiduademinutioneatqueadiectionesunt. Nemonostrumidemest insenectute,quifuitiuvenis;nemonostrumestidemmane, quifuitpridie.Corporanostrarapiunturfluminummore. Quicquidvides, curritcumtempore.Nihilex iis, quaevidemus,manet. Egoipse, dumloquormutariista, mutatussum.